Tips om het hoofd van je vogel koel te houden

Een gezonde papegaai kan goed temperaturen tussen de 5 en de 32 graden doorstaan mits de vogel geleidelijk aan deze temperaturen gewend wordt. Papegaaien en parkieten voelen zich het lekkerst bij een temperatuur tussen de 18 en de 26 graden. Kromsnavels regelen hun lichaamstemperatuur anders dan de mens, want ze kunnen namelijk niet zweten.

De lichaamstemperatuur van de vogel wordt onder andere beïnvloed door de ademhaling, de ademhalingsorganen, door de stand van de veren, door flapperen met de vleugels en/of vliegen. De vogel kan uiteraard vrij kiezen om direct in de zon of juist in de schaduw te gaan zitten of ze nemen een lekker bad als ze daartoe in de gelegenheid worden gesteld. Een vogel met overgewicht kan beter tegen de kou dan tegen de warmte, daarentegen is een magere vogel weer beter bestand tegen de warmte en verdraagt de kou veel minder goed.

Extreme Hitte:

Een gezonde niet al te vette vogel kan dus over het algemeen prima met warmte omgaan.
Kritisch wordt het bij temperaturen boven de 29 graden, het is dan wijs erop toe te zien dat de vogel extra afkoeling krijgt.
Niet alleen in de schaduw, maar ook door de lucht wat extra te laten circuleren door bijvoorbeeld een raam open te zetten en eventueel een ventilator te laten draaien.
Ook wat koel bad en drinkwater helpt. Wij verversen hier zowel bij alle koppels als bij de jongen het drinkwater minstens 4 keer per dag bij temperaturen boven de 25C.
Niet alleen vanwege de verkoeling, maar niet in de laatste plaats omdat bij hoge temperaturen alles sneller bederft, dus ook vers water.

In afgesloten (kweek-) ruimtes bestaat de grootste kans op oververhitting bij vogels, vanwege de stilstaande lucht.
Denk hierbij ook aan auto’s waar de vogel even in achtergelaten wordt, omdat de eigenaar op de terugweg van de dierenarts nog snel even een boodschap wil doen. Natuurlijk worden bij het parkeren alle ramen gesloten om diefstal te voorkomen. Komt men op een warme dag 15 minuten later terug dan ziet men ineens de vogel half bewusteloos en stuiptrekkend in de kooi liggen of de vogel is letterlijk en/of figuurlijk gevlogen door de ingeslagen ruiten.

Zonnesteek en/of bevangen door de hitte:

De vogel kan bevangen raken door de hitte. Dit wordt ook warmte stress genoemd. Door de warmte schiet de vogel in een soort warmte-stress en deze is net als de chronische stress slecht voor de vogel. Stress verzwakt de natuurlijke weerbaarheid van de vogel heel sterk. Bij reeds verzwakte vogels hebben dan bacteriën- en schimmelziektes een veel grotere kans om zich te ontwikkelen.
Deze warmte-stress herken je snel bij de kromsnavel, de papegaai of parkiet begint namelijk te hijgen en houdt de vleugels gespreid.
Vaak staart de vogel wezenloos voor zich uit maar kan ook geïrriteerd op je reageren.
Zorg dat de vogel afkoeling vindt door deze in de schaduw te plaatsen, eventueel voor een draaiende ventilator te houden en verder af te koelen met niet al te koud water waarmee je de vogel besproeit of laat baden. Gebruik het liefst lauw water. Door ijskoud water kan de vogel door bloedvatvernauwing overlijden aan een hartinfarct.

Een ergere vorm en ook een gevaarlijke en kritische situatie is wanneer de vogel een zonnesteek of hitteslag krijgt.
Naast het hijgen en de gespreide vleugels staat nu de vogel ook heel wankel op zijn poten of kiept om en heeft stuiptrekkingen.
De vogel kan zelfs het bewustzijn verliezen en aan de gevolgen overlijden of een ernstige hersenbeschadiging overhouden.
Door de oververhitting wordt namelijk de bloedtoevoer naar de hersenen gestremd.
Directe afkoeling met niet al te koud water is nu vereist!
Het beste een douche met een zeepwatertje, waarbij afwasmiddel of vloeibare handzeep gebruikt voor het sopje.
Zeepwater omdat door de toevoeging van de zeep het water zich beter aan de veren en de huid van de vogel hecht waardoor weer een betere afkoeling plaats vindt.
Vertoont de vogel na 15 minuten nog steeds stuiptrekkingen, wikkel deze dan in een koele natte handdoek, koel de snavel en de pootjes extra door er wat ijs in een plastic zakje tegen te houden en ga zo snel mogelijk naar een dierenarts die medicijnen tegen de stuiptrekkingen kan toedienen.

Checklist:

• Wordt de ruimte waar de vogel zich bevind voldoende geventileerd?

• Is de temperatuur tussen 20C – 27C ook ’s nachts?

• Besproei of douche met lauw water, geen heet water, maar ook geen koud water.

• Zorg voor voldoende schoon drinkwater en ververs minstens 3 x per dag bij temperaturen boven 25C

• Geef wat extra fruit/groente, maar haal resten direct weg om geen insecten aan te trekken.

• Een vogel in een (te kleine) kooi kan slecht met zijn vleugels wapperen zichzelf daarom moeilijk koelen, zorg voor veel vliegruimte.

Extreme Kou:

Een gezonde vogel kan over het algemeen goed tegen de kou.
Op zich is het best een goede zaak de vogel geleidelijk aan de kou te wennen door de gezelschaps- vogel dagelijks enige tijd in de buitenlucht te zetten.
Doe je dat regelmatig dan kan je zelfs de tijden dat de vogel buiten verblijft gerust verlengen.
Het is dan zelfs mogelijk dat de vogel in de rui gaat en zelf zorgt voor een warm verenpak.
Natuurlijk zet je een papegaai niet op een beijzelde zit stok. De combinatie vocht en vorst is voor de papegaai niet zo best.
De pootjes zouden dan snel vast kunnen vriezen. Gevolgen als afgevroren tenen zijn dan zeker denkbaar.
Ook de metalen tralies van een buiten volière kunnen in combinatie met vorst en vocht erg een vervelende uitwerking hebben.
Een onderkoelde vogel dien je in een warme omgeving plaatsen.
Een magere en of ongezonde vogel heeft natuurlijk veel minder weerstand en kan bij extreme koude goed ziek worden.
Kromsnavels, gehouden in een buiten volière moet zich altijd terug kunnen trekken in een vorstvrij (nacht)verblijf.
De minimum temperatuur binnen dit (nacht)verblijf kan sterk verschillen per vogelsoort.